Wat verstaan we onder ouderenmishandeling?
Ouderenmishandeling is een vorm van huiselijk geweld die in Nederland vaak voor komt en waar ook een groot taboe op rust. Ouderenmishandeling is het lichamelijk en emotioneel mishandelen van ouderen en omvat alle uitingen van geweld tegen ouderen binnen afhankelijkheidsrelaties, zoals: het misbruik maken van geld en bezittingen, mishandeling door een huisvriend, familielid of professional. Denk hierbij ook aan verwaarlozing, financiële uitbuiting en seksueel misbruik.
De meest voorkomende vormen van ouderenmishandeling
- Ontspoorde mantelzorg: dit is een vorm van ouderenmishandeling, dat is ontstaan als gevolg van overbelasting van de mantelzorger. Bij deze vorm hoeft er geen sprake te zijn van opzet. Het kan zo zijn dat de mantelverzorger niet beseft dat hij/zij te ver is gegaan. Hun daden komen voort uit onmacht en zijn eigenlijk tekenen van een noodkreet. Om de situatie te verbeteren is er hulp nodig;
- Financieel misbruik: dit is een vorm van ouderenmishandeling, waarbij ongepast gebruik wordt gemaakt van de bezittingen van ouderen door familieleden, mantelzorgers, professionals of vrijwilligers uit de directe omgeving van de ouderen. Een aantal voorbeelden zijn:
- Het wegnemen van geld, sieraden en spullen van de oudere;
- Het tegen de wil in verkopen van persoonlijke eigendommen van de oudere;
- Het misbruik maken van machtigingen en de pinpas van de oudere;
- Het zonder toestemming aankopen doen op naam van de oudere;
- Een gedwongen testamentswijziging, wilsbeschikking of hypotheekovername;
- Het financieel misbruik van de bankrekeningen van de oudere.
Signalen van ouderenmishandeling
De signalen zijn soms lastig te herkennen. Een aantal signalen hebben we voor je op een rij gezet:
- Een oudere die geen kans krijgt om alleen met een hulpverlener te praten;
- De verzorger legt onverschilligheid aan de dag als het gaat om het welzijn van de oudere;
- De verzorger vertoont verschijnselen van overbelasting;
- De oudere wordt verwaarloosd in de huishouding en de verzorging;
- De verzorger scheldt of schreeuwt tegen de oudere in het bijzijn van een hulpverlener;
- De oudere geeft onsamenhangende of tegenstrijdige verklaringen over lichamelijke verwondingen;
- De oudere vertoont verward, teruggetrokken, vergeetachtig of neerslachtig gedrag;
- De verzorger probeert hulpverleners zo veel mogelijk buiten de deur te houden.
Zijn er vermoedens of heb je zelf te maken met ouderenmishandeling?
Wanneer je vermoedens hebt van ouderenmishandeling is het belangrijk dat je nagaat wat je hebt gezien. Het is mogelijk om te bellen met Veilig Thuis IJsselland voor advies en hulp. Je krijgt dan een medewerker aan de lijn, die samen met je gaat kijken wat er aan de hand is en hoe er weer een veilige situatie gecreëerd kan worden. Ook bij twijfel is het belangrijk om te bellen naar Veilig Thuis IJsselland.
Als de ouderenmishandeling door het personeel van een verpleeg- of verzorgingshuis gepleegd wordt, dan kunnen slachtoffers, naasten en zorgprofessionals een melding doen bij het Landelijk meldpunt Ouderenmishandeling van IGZ (via het nummer: 088 – 120 50 50).
Ben je zelf slachtoffer van ouderenmishandeling? Onthoud goed dat je niet alleen bent. Probeer er over te praten met een persoon die je kunt vertrouwen. Denk hierbij aan een familielid of een hulpverlener. Daarnaast kun je ook bellen met Veilig Thuis IJsselland (gratis en anoniem via 0800 – 2000).